Τι όνομα έδωσε ο Σλήμαν στο παιδί; (Ιστορικό Ανέκδοτο)

Αφού ο Ερρίκος Σλήμαν το 1876 ολοκλήρωσε τις ανασκαφές του στις Μυκήνες, αφού είχαν προηγηθεί οι ανακαλύψεις του στον χώρο της Τροίας, στην Μικρά Ασία, είχε, πλέον, γίνει το πρόσωπο της εποχής.

Όλος ο κόσμος μιλούσε γι’ αυτόν. Στην Ελλάδα και σ’ όλη την υφήλιο, όσοι, φυσικά είχαν πρόσβαση στην πληροφόρηση εκείνη την εποχή.

Εδώ τελειώνει η ιστορία και ακολουθεί η προφορική παράδοση υπό μορφή ανεκδότου. Λέγεται, λοιπόν, πως ο Σλήμαν, μετά τις ανακαλύψεις στις Μυκήνες, θέλησε να δοκιμάσει την τύχη του και στην Ελευσίνα. Η Ελευσίνα, εκείνη την εποχή κατοικείτο αμιγώς σχεδόν από Αρβανίτες και ως γνωστόν, στα αρβανιτοχώρια, όσοι δεν είχαν την τύχη να πάνε σχολείο, μιλούσαν αποκλειστικά την γλώσσα τους, ανεξάρτητα αν καταλάβαιναν ή αν μιλούσαν κάποιοι και την ελληνική. Το κρατώ στην άκρη και συνεχίζω την αφήγηση…

Στην Ελευσίνα ήρθαν σε επαφή μαζί του κάποιοι μεγαλονοικοκυραίοι – οι απλοί άνθρωποι δεν είχαν ούτε τη γνώση ούτε τον χρόνο να ασχοληθούν, μια που δούλευαν φως με φως – και μάλιστα, ένας από αυτούς, ο πιο σπουδαίος, θέλησε για να φαντάξει ακόμα πιο σπουδαίος, να κάνει τον διάσημο Γερμανό αρχαιολόγο κουμπάρο, βάζοντάς τον να του βαφτίσει τον γιό του. Υπήρχε, βέβαια, το τυπικό κώλυμα, που ο Σλήμαν ήταν προτεστάντης αλλά αυτό το «τυπικό» προβληματάκι λύθηκε με κάποια «δοσίματα» όπου έδει… Η Μητρόπολη έδωσε, τελικά, την έγκριση και όλα δρομολογήθηκαν κατά πώς το επιθυμούσε ο μεγαλονοικοκύρης.

Πολύς ο κόσμος στην εκκλησία – ποια εκκλησία δεν μού ‘πανε – ντόπιοι και προσκεκλημένοι εξ Αθηνών, το μυστήριο ολοκληρώθηκε και η μπάμπω, η γιαγιά του νεοφώτιστου, που περίμενε να ακούσει το όνομα έξω από την εκκλησία πήρε τον δρόμο φουρκισμένη κατά το υποστατικό του γιού της.

Στη στράτα προς το σπίτι την απάντησε ένας ξωμάχος και άρχισε ο διάλογος στα αρβανίτικα. Τον παραθέτω σε νεοελληνική απόδοση, στην δημοτική:

«Τι έγινε γιαγιά, το βαφτίσανε το παιδί;»

Η γριά, με απότομο τρόπο, που έδειχνε την δυσαρέσκειά της, απάντησε κοφτά:

«Το βαφτίσανε!».

«Και τι όνομα του δώσανε;»

«Ένα παλιοόνομα!!!».

«Δηλαδή;»

«Να, τον είπανε σα να… γ@μιέται, σα να μη… γ@μιέται!...».

Το παιδί είχε πάρει, για το μεγαλοπρεπές του πράγματος, το όνομα Αγαμέμνων! Η γιαγιά, όμως, που για Αγαμέμνονα δεν είχε ακουστά και κάτι λίγα από τα ελληνικά που καταλάβαινε, προφανώς, θα ήταν οι βρισιές που θα άκουγε στα χωράφια, του τύπου: «Ρε α γ@μεύσου!», πώς να πειστεί πως ο έγγονάς της δεν θα σημαδευόταν ονομαστικώς για το υπόλοιπο της ζωής του; Η μόνη της ελπίδα («σα να μη… γ@μιέται!»), ήτανε μπας και το «Α» στο Αγαμέμνων δεν ήταν προτρεπτικό αλλά… στερητικό…

Γιώργος Ν. Μουσταΐρας