Λαβών το άρτον και… κλάσας αυτόν!

Πλούσια η ελληνική γλώσσα σε λέξεις και τύπους λέξεων. Πλούσια και με περίσσευμα αν και η νέα εποχή της παγκοσμιοποίησης και ισοπέδωσης των πάντων πάει να την φτωχύνει.

Μια ζωή δεν θα έφτανε σε έναν εραστή αυτού του πλούτου, να ταξιδέψει μέσα στην διαφορετικότητα των ελληνικών ντοπιολαλιών και λογίων εκφράσεων. Όμορφο ένα τέτοιο ταξίδι, που όμως, σαν ταξίδι, δεν παύει να κρύβει εκπλήξεις και κινδύνους.

 Στο κατεξοχήν περιγραφικό αναλόγου ταξιδιού έργο του Δημητρίου Βυζάντιου "ΒΑΒΥΛΩΝΙΑ" η έλλειψη γνώσης οδηγεί σε συνεχείς παρεξηγήσεις και εκπλήξεις. Όταν ο Λόγιος παραγγέλνει στον λοκαντιέρη: «Τριχίας τεταριχευμένας συν οξυγάρω τε και ελαίω» (παστές σαρδέλες με ξίδι και λάδι), ακούγεται απ’ την ομήγυρη: «τριχιές ζητά για να τον δέσουνε».  Όταν ο Κρητικός λογοφέρνει με τον Αρβανίτη και τον αποπαίρνει ότι όταν κατέβηκαν οι Αρβανίτες στην Κρήτη, για να συνδράμουν την Επανάσταση, τους έφαγαν των Κρητικών τα κουράδια (δηλαδή τα... κοπάδια), η παρεξήγηση καθίσταται επικίνδυνη και ο Αρβανίτης βγάζει την κουμπούρα του και τον πυροβολεί!

 Ε, τότε θα πει κάποιος, καλύτερη η παγκοσμιοποίηση και η ισοπέδωση, να μην κινδυνεύουμε κι όλας. Και γιατί, αναρωτιέμαι εγώ, να μην παραμείνουν τα πράγματα ως έχουν και εμείς να προσπαθήσουμε, όταν χρειαστεί, ακινδύνως, να τρυγήσουμε αυτόν τον πλούτο, διευρύνοντας τους ορίζοντές μας αλλά και απολαμβάνοντας ενίοτε, με ευρύτερο πνεύμα, μικρές στιγμές ευτράπελες και αποτοξινωτικές του οργανισμού μας; Αναφέρω σχετικό παράδειγμα:

Επανειλημμένως, σε περιόδους πανηγύρεων, όταν ήμουν δημοσιογράφος, δεχόμουν τηλεφωνικές παραγγελίες δημοσίευσης ανακοινώσεων για λειτουργίες «μετ'... αρτοπλασίας»! Ναι, όπως το έγραψα μού το παράγγελναν, οι απλοϊκοί χωρικοί, που δεν μπορούν να αποδεχτούν τον όρο: αρτο...κλασία* (δεν μπορεί, θα σκέφτονταν, να... κλάνουμε τον άρτον, άρα τι τον κάνουμε; τον πλάθουμε, δι' ο και αρτο...πλασία).

Και αυτό είναι κάτι που περνά, πολλές φορές, απαρατήρητο και ίσως αν δεν το σχολίαζα θα έμενε έτσι, όμως η ιστορία της γιαγιάς απ' το Κρανίδι**, έχει καταγραφεί στα καθημερινά συμβάντα που αναπαράγονται και μεταδίδονται από στόμα σε στόμα, προς τέρψιν και αγαλλίασιν:

Στην εκκλησία του Χριστού (Μεταμόρφωση του Σωτήρος), καθώς ο παπάς έλεγε σε κάποια αποστροφή: «Και λαβών(ο Κύριος) τον άρτον και κλάσας αυτόν, διένειμε τοις μαθηταίς αυτού, λέγων: Λάβετε, φάγετε…», η γηραιά Κρανιδιώτισσα, σταυροκοπήθηκε σοκαρισμένη - αλλά αφού το είπε ο παπάς κάτι θα ήξερε παραπάνω – και μουρμούρισε: «Ευλογημένη, Χριστούλη μου, η... πορδίτσα σου»!

……………….

*αρτοκλασία= Ο τεμαχισμός του άρτου σε κομμάτια – κλάσματα

** Μου την είχε διηγηθεί ο αείμνηστος φίλος μου, συμβολαιογράφος Κρανιδίου, Κώστας Βασαγιάννης.

Γιώργος Ν. Μουσταΐρας