Μερκούρης Μπούας, ο μέγιστος Αρβανίτης Πολέμαρχος από την Αργολίδα

Πρίγκηπας της Πελοποννήσου, 

Διοικητής των Ηπειρωτών ιππέων

Στη διαδρομή για την Καρυά του Άργους συναντάμε κάπου στο αριστερό μας χέρι το χωριό Μερκούρη. Συνεχίζοντας προς την κατεύθυνση του ορεινού όγκου του Κτενιά, συναντάμε το Τουρνίκι και αμέσως μετά του Μπούγα (Κρυονέρι). Στα βάθη της ιστορίας χαμένη η απαρχή των τοπωνυμίων, που τα δυο εξ αυτών έχουν πάρει το όνομα από έναν επιφανή συμπατριώτη μας, τον πολέμαρχο Μερκούρη Μπούα.
Μερκούρη και Μπού(γ)α, δυο χωριά στα όρια της Ενετικής επικράτειας στην Αργολίδα. Προφανώς τιμάρια αποδοθέντα στον Μερκούρη Μπούα, ως ανταπόδοση για προσφερθείσες υπηρεσίες στην οχύρωση της περιοχής απέναντι στους Τούρκους. Να προσθέσω ότι το γάμα δεν είναι τυχαίο στην εκφορά του ονόματος. Ο Κώστας Κρυστάλλης, σε σχετική λαογραφική μελέτη αποδίδει το όνομα της οικογενείας ως Μπούϊα. Προφανώς τίθεται θέμα φωνητικής απόδοσης…

Ο Μερκούρης Μπούας ήταν γιος του Θεόδωρου Μπούα, αξιωματούχου στην αυλή των Δεσποτών του Μυστρά. Καταγόταν από τον Οίκο Μπούα (εκ του... Βούας= εύσωμος), οικογένεια (φάρα) Αρβανιτών της Ελλάδας της υστεροβυζαντινής εποχής. Γεννήθηκε στο Ναύπλιο σε άγνωστη ημερομηνία.

Για πρώτη φορά γίνεται λόγος για το όνομά του μετά τη συμμετοχή του στην μάχη του Φόρνοβο το 1495 στην Ιταλική χερσόνησο, κατά την οποία και διακρίθηκε ως επικεφαλής σώματος Ελλήνων Αρκεβουζίων και Αργουλέτων. Σύμφωνα με τον ιστορικό της εποχής Ενετό Σανούτο, αλλά και σύγχρονους, όπως ο Κ. Σταθάς, ο Μερκούρης Μπούας επιτέθηκε κατά του ιδίου του Γάλλου Βασιλέα Καρόλου, τον οποίο και τραυμάτισε στο πρόσωπο…

Έπειτα πολέμησε στο πλευρό του Γερμανού Αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού, ο οποίος του επέτρεψε να φέρει κατά τις μάχες δική του πολεμική σημαία εν αντιθέσει με τους υπόλοιπους ευγενείς που συμμετείχαν και υποχρεωνόταν να πολεμούν κάτω από την σημαία του Αυτοκράτορα. Από τον εν λόγω Αυτοκράτορα ονομάσθηκε στρατηγός της Γερμανικής Αυτοκρατορίας. Επίσης του αποδόθηκε ο τίτλος ευγενείας του Πρίγκηπος του Λίχτενμπεργκ και χρίσθηκε Κόμης του Ιλαζ, της Σουαβίας, αλλά και Κόμης της Γαλλίας τόσο από τον Γερμανό Αυτοκράτορα Μαξιμιλιανό όσο και από τον Γάλλο Βασιλέα Λουδοβίκου τον ΙΒ’ για τις προσφερθείσες σε αυτούς υπηρεσίες του. Πρωτοστάτησε μαζί με τους υπόλοιπους Έλληνες αρχηγούς σωμάτων στρατιωτών στην ίδρυση της Ελληνικής Αδελφότητας στην Βενετία και στην ανέγερση του Ιερού Ναού του Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων, που αποτέλεσε έκτοτε σημείο αναφοράς των Ελλήνων.

Το Οικόσημο του Μερκούρη Μπούα, δώρο του Αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού

Μάλλον πέθανε το 1542, αν και μόνο ενδείξεις υπάρχουν γι' αυτό, στην Ιταλία, όπου και ετάφη κατόπιν δικής του επιθυμίας. Το Ναύπλιο και η Αργολίδα ολόκληρη είχαν πέσει στα χέρια των Οθωμανών από το 1540…. 

O τάφος του βρίσκεται στο Τρεβίζο όπου υπηρέτησε ως διοικητής στρατιωτικής μονάδος και ήταν ο τόπος της τελευταίας του διαμονής. Το ταφικό του μνημείο φέρει την επιγραφή: “Mercurio Bua Comiti E. Principibus Peloponnesi Epirotarum Equitum Ductori, Anno Salu. MDCXXXVII.” δηλ. “Στον Κόμη Μερκούριο Μπούα, Πρίγκηπα της Πελοποννήσου, Διοικητή των Ηπειρωτών ιππέων” (Σάθας).

Παντρεύτηκε δυο φορές. Πρώτη σύζυγός του ήταν η Αικατερίνη Μπόχαλη, η οποία του έδωσε ένα γιο, το Φλάβιο, και πέθανε το 1524. Δεύτερη σύζυγός του ήταν η Elisabetta Balbi που ο Μερκούριος Μπούας παντρεύτηκε το 1525 και του έδωσε κι αυτή γιο, τον Curio.

Στις 11 Αυγούστου 1545 το βράδυ, στη Βενετική πόλη Τρεβίζο τρία άτομα επιτέθηκαν στον κόμη Curio Bua. Δύο από αυτούς του είχαν πιάσει κουβέντα, κοντά στο σπίτι του, και ο τρίτος τον μαχαίρωσε τρεις ή τέσσερις φορές. Κατόπιν, δύο από αυτούς ξέφυγαν μετά από καταρρίχηση των τειχών της πόλης σε σημείο όπου είχαν κρύψει άλογα, ο άλλος όμως πιάστηκε και ομολόγησε. Κατονόμασε τον Βενετό Ludovico Da l’Armi σαν τον άνθρωπο για λογαριασμό του οποίου είχε γίνει η επίθεση. Ο Curio δεν μπορεί να ήταν παραπάνω από 20 χρονών τότε. Το πιθανότερο, είναι να είχε αντιδράσει στις προσπάθειες του Da l’Armi να στρατολογήσει κάποιους από τους δικούς του Στρατιώτες για να πολεμήσουν κάτω από τη σημαία του βασιλιά Ερρίκου του 8ου της Αγγλίας (του Κυανοπώγωνα). Ήταν πολύ τυχερός που επιβίωσε της απόπειρας...

Ομολογώ πως δεν γνωρίζω αν βρίσκεται πουθενά στο Ναύπλιο ή στο Άργος κάποιο σημείο που να μνημονεύει τον μεγαλύτερο πολεμιστή της Αργολίδας μετά τον Διομήδη…

Άγιος Γεώργιος των Ελλήνων: Το τέμπλο

Σχόλιο: Καταγόμενος από την κορυφαία αρβανίτικη φάρα των Μπουαίων είχε απόλυτη συνείδηση Ελληνικής καταγωγής, εξ’ ου και η συμμετοχή του στην δημιουργία του Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων και ο χαρακτηρισμός του ως Διοικητή των Ηπειρωτών ιππέων… Επίσης, το πρωτοπαλίκαρό του, ο Ιωάννης ο Κορωναίος, λάτρης της αρχαίας ελληνικής ιστορίας και της Ιλιάδας, συνέγραψε τα κατορθώματα του Μερκούρη Μπούα σε έμμετρο λόγο, σε ένα μακροσκελές ομοιοκατάληκτο ποίημα με τίτλο “Μερκουρίου Ανδραγαθήματα”. Ο Κορωναίος έγραψε και ένα μικρότερο ποίημα, το οποίο απέστειλε στον Μ. Μπούα, επίσης σε Ελληνική γλώσσα.

Γιώργος Ν. Μουσταΐρας

Βιβλιογραφία: Βικιπαίδεια, pampalaia.blogspot.gr 

Σ.Σ.: Το θέμα συμπληρώνεται όποτε προκύπτουν και νέα βιογραφικά στοιχεία...

Ο προσωπογραφία του Μερκούρη Μπούα είναι του Lorenzo Lotto (1480–1556), έχει τίτλο “Πορτραίτο ενός Ευγενούς”, δημιουργήθηκε περί το 1530 και εκτίθεται στην Πινακοθήκη Borghese, στη Ρώμη.